Czym są tokensale i jak na nich zarabiać?

Czym są tokensale i do czego służą?

Tokensale to sposób na dystrybucję tokenów projektu, zanim aktywa trafią na otwarty rynek. W porównaniu do tradycyjnych inwestycji, tokensale mają wiele wspólnego z IPO (pierwszą ofertą publiczną), po której akcje spółki rozpoczynają obrót na giełdzie.

Dzięki sprzedaży tokenów inwestorzy mogą inwestować w projekt na wczesnym etapie, podczas gdy deweloperzy mogą gromadzić kapitał i budować podstawę społeczności poprzez dystrybucję aktywów wśród zainteresowanych użytkowników.

Sprzedaż taka często określana jest mianem przedsprzedaży lub sprzedaży publicznej. Pierwsza nazwa wiąże się z faktem, że transakcja jest przeprowadzana przed wypuszczeniem aktywa na otwarte rynki, a druga powstała ze względu na fakt, że każdy może w niej uczestniczyć na publicznie znanych warunkach.

Uwaga: istnieją również private sale (sprzedaż prywatna) – prywatne sprzedaże tokenów. Mogą one odbywać się na różnych etapach zbierania funduszy, ale ich szczegóły (a często sam fakt) są zazwyczaj utrzymywane w tajemnicy.

W zależności od tego, gdzie odbywa się sprzedaż, kto może w niej uczestniczyć i w jaki sposób tokeny są dystrybuowane, istnieje kilka głównych rodzajów sprzedaży tokenów. Ogólna zasada pozostaje jednak niezmienna – kupujący przekazuje określoną ilość kryptowaluty, a w zamian otrzymuje tokeny projektu.

Po publicznej sprzedaży aktywa trafiają na otwarty rynek za pośrednictwem scentralizowanych lub zdecentralizowanych giełd, a inwestorzy mają możliwość ich sprzedaży.

Terminologia

Przedsprzedaż tokenów to niszowy obszar, z którym wiąże się szereg specyficznych terminów:

• ICO, IEO, IDO – specyficzne odmiany przedsprzedaży tokenów. Przyjrzymy się im bardziej szczegółowo w następnej sekcji;
• whitelist – lista adresów lub użytkowników, którzy otrzymują prawo do udziału w sprzedaży. Umieszczenie na białej liście nie gwarantuje otrzymania tokenów;
• allocation – liczba tokenów, które użytkownik może (ale nie musi) kupić;
• ticket – używany do losowego przydzielania przydziałów. Z reguły uczestnik może posiadać kilka losów, co zwiększa jego szanse na wygraną, a ich liczba zależy od spełnienia specjalnych warunków;
• FCFS (first come, first serve) – mechanizm sprzedaży, w którym całkowita liczba tokenów jest mniejsza niż suma alokacji przyjętych uczestników. Spóźnialscy mogą zostać z niczym;
• hard cap – maksymalny cel zbiórki funduszy. Jeśli zostanie osiągnięty, sprzedaż tokenów może zostać zatrzymana;
• softcap – minimalny cel zbiórki funduszy. Jeśli nie zostanie osiągnięty, wyniki sprzedaży są anulowane, a uczestnicy otrzymują zwrot pieniędzy;
• vesting – schemat stopniowego przenoszenia własności tokenów. Mówiąc najprościej, jest to harmonogram, zgodnie z którym inwestor otrzymuje zakupione aktywa w ratach. Na przykład 10% miesięcznie przez sześć miesięcy.
• cliff – przerwa w procesie transferu aktywów. Tak więc, jeśli vesting przewiduje dwumiesięczny cliff, dystrybucja tokenów rozpoczyna się po tym okresie;
• batch – liczba tokenów, które są jednorazowo przekazywane inwestorowi. W naszym przykładzie batch wynosi 10%, ponieważ tyle aktywów kupujący otrzymuje raz w miesiącu;
• TGE (Token Generation Event) – wydarzenie, po którym tokeny są tworzone lub odblokowywane w celu przekazania kupującym. Na przykład TGE może być notowaniem na określonej giełdzie lub końcem publicznej sprzedaży tokenów.

Z reguły użytkownik spotyka się z tymi pojęciami, uczestnicząc w sprzedaży tokenów na konkretnej platformie. Dlatego lepiej jest przystąpić do wyboru platformy dopiero po pełnym opanowaniu terminologii.

Główne rodzaje tokensale

Od czasu pierwszej przedsprzedaży tokenów przeprowadzonej przez Mastercoin (obecnie Tether) w 2013 r., mechanizm ten nieustannie ewoluuje. W rezultacie pojawiło się kilka powszechnie akceptowanych standardów przedsprzedaży tokenów.

ICO

ICO czyli Initial Coin Offering to mechanizm pozyskiwania inwestycji, podczas którego zespół projektowy sprzedaje wstępnie wyemitowane tokeny, zbierając fundusze na dalszy projekt i rozwój.

Początkowo ICO były przeprowadzane przez same startupy. Zwykle za pośrednictwem strony internetowej, na której użytkownicy mogli wysyłać kryptowalutę (najpierw Bitcoin, a później coraz częściej Ethereum) do zespołu i otrzymywać w zamian tokeny. Obecnie jednak funkcję organizacji sprzedaży przejęły specjalne platformy, takie jak Coinlist.

Historycznie rzecz biorąc, ICO były pierwszym formatem sprzedaży tokenów, który pojawił się w 2013 roku. Model ten osiągnął swój szczyt w latach 2017-2018 po pojawieniu się standardu ERC-20 w sieci Ethereum, który umożliwił deweloperom uruchamianie własnych tokenów bez konieczności tworzenia oddzielnego blockchaina.

To właśnie w tym okresie liczba oszukańczych projektów, które zdyskredytowały ICO, osiągnęła rekordowy poziom. Korzystając z braku regulacji i podekscytowania na rynku, ich założyciele zbierali fundusze inwestorskie i znikali, a w najlepszym razie próbowali stworzyć pozory rozwoju. Chaos ten ustał dopiero wraz z nadejściem kryptozimy 2018-2019.

Jednak to właśnie dzięki ICO zobaczyliśmy Brave Browser, Aave, Cosmos, Ethereum i dziesiątki innych projektów, bez których obecnie trudno wyobrazić sobie rynek kryptowalut. Jednocześnie, według Satis Group, 80% wszystkich ICO z 2018 r. okazało się oszustwem, a tylko 15% osiągnęło etap notowania na giełdach.

IEO

IEO lub Initial Exchange Offering to model sprzedaży tokenów, który zastąpił ICO. IEO umożliwiło użytkownikom inwestowanie w projekty takie jak BitTorent (BTT), Axie Infinity (AXS) i Sui (SUI).

Kluczową cechą IEO jest to, że proces jest organizowany przez giełdę kryptowalut, a nie zespół projektowy. Zazwyczaj po IEO platforma dodaje token do notowań, otwierając do niego dostęp zarejestrowanym użytkownikom, co rozwiązuje również problem wejścia na otwarty rynek.

Jedną z najbardziej znanych platform IEO jest Binance Launchpad. Usługa ta pojawiła się w 2017 roku i to właśnie od niej rozpoczęło się odrodzenie publicznej sprzedaży tokenów po zakończeniu gorączki ICO. W chwili pisania tego tekstu podobne usługi są dostępne na większości głównych giełd i regularnie organizują sprzedaż w takim czy innym formacie.

IEO umożliwiły deweloperom outsourcing organizacji sprzedaży, co obniżyło koszty i poprawiło wrażenia użytkowników. Ponadto inwestorzy otrzymali gwarancję integralności projektu w postaci platformy transakcyjnej. To właśnie ten czynnik przyczynił się do popularyzacji IEO, ponieważ po nieuczciwych ICO kupujący potrzebowali mechanizmów weryfikacji startupów.

Launchpad (platforma do sprzedaży tokenów) jest częścią platformy transakcyjnej, więc aby z niej korzystać należy zarejestrować konto.

IDO

IEO okazały się dobrym kompromisem dla inwestorów i deweloperów, ale całkowicie uzależniły jednych i drugich od scentralizowanych platform. Monopol ten został usunięty wraz z pojawieniem się zdecentralizowanych giełd (DEX), które pozwalają na swobodne organizowanie handlu dowolnymi tokenami.

W oparciu o te usługi pojawił się nowy format – IDO lub Initial Decentralised DEX Offering. Zapewnia on organizację sprzedaży tokenów i późniejszy handel na lunchpadach onchain i DEX.

Jednym z najbardziej znanych lunchpadów IDO był Maker DAO, który wprowadził model alokacji pomiędzy użytkownikami posiadającymi określone aktywa. Mechanizm ten nosił nazwę SHO (Strong Holders Offering) i zgodnie z zamysłem twórców pomógł przyciągnąć bardziej zmotywowanych i doświadczonych inwestorów.

Obecnie na rynku dostępne są dziesiątki takich platform z własnymi ekosystemami, mechaniką sprzedaży specjalizacjami, co zapewnia ogromny wybór i szeroki wachlarz możliwości uczestnictwa w początkowych ofertach tokenów.

IDO były w stanie połączyć początkową sprzedaż tokenów z przejrzystością blockchaina, czyniąc je prawdziwie publicznymi i niezależnymi.

A to tylko najpopularniejsze formy sprzedaży tokenów, które przetrwały próbę czasu. Istnieją również mniej znane rozwiązania, takie jak IFO (Initial Fork Offering), DAICO (Decentralised Autonomous Initial Coin Offering) czy ETO (Equity Token Offering), które nie upowszechniły się ze względu na swoją złożoność techniczną i organizacyjną.

Ponadto poszczególne platformy często modyfikują formaty ICO, IEO i IDO, dodając własne funkcje, mechanikę i ograniczenia dla uczestników. Zgodnie z tą zasadą powstały formaty takie jak IGO (Initial Game Offering) czy INO (Initial NFT Offering).

Ile można zarobić na tokensale?

Istnieje powszechne przekonanie, że po wypuszczeniu tokena na rynek, uczestnicy presale natychmiast stają się bogaci. Takie przypadki miały miejsce w przeszłości i prawdopodobnie powtórzą się w przyszłości, ale rzeczywiste liczby zależą od aktualnej sytuacji na rynku, platformy i samego projektu.

Konkretne dane za dany okres można uzyskać na agregatorach takich jak Cryptorank. Jako przykład, oto kilka danych dotyczących zysków w 2023 roku:

• platformą o najwyższym średnim zwrocie z inwestycji (ROI) jest Binance Launchpad (4486% lub 44x);
• najbardziej dochodowym projektem jest Autonolas (230x);
• projekt z najwyższym szczytowym zwrotem (ATH ROI) to Shiba Saga (964x).

Są to jednak wskaźniki dynamiczne, zależne od aktualnej i maksymalnej wartości tokena.

Warto również zauważyć, że średni zwrot może się znacznie różnić w zależności od czasu działania i aktywności strony. Przykładowo, średni ROI serwisu DAO Maker lunchpad, który gościł prawie 150 ofert, wynosi 152% (1,5x), podczas gdy stosunkowo młody serwis Bounce z mniej niż 30 tokenami osiągnął poziom 670%.

Zróżnicowanie danych w tym segmencie jest ogromne, a uśrednione wskaźniki, jak również powiązanie z pojedynczą metryką, nie pozwalają na nakreślenie obiektywnego obrazu. Na przykład, pomimo faktu, że Binance Launchpad wykazuje najwyższy ROI, system dystrybucji tej platformy koncentruje się na dużych posiadaczach BNB. Dlatego w tym przypadku ważne jest, aby ocenić nie tylko rentowność, ale także kwotę alokacji, jaką można uzyskać za pomocą swojego kapitału.

Statystyczny ROI witryny lub projektu i rzeczywisty zwrot użytkownika w każdym indywidualnym przypadku mogą się różnić ze względu na wpływ wielu czynników.

Ryzyko związane z udziałem w początkowej sprzedaży tokenów

Właściwa identyfikacja ryzyka związanego z presale pozwala obliczyć stosunek ryzyka do zysku, który wpływa na przyszłe decyzje. Poniżej znajduje się kilka kluczowych zagrożeń związanych z tą działalnością.

Niskie zyski

Udział w przedsprzedaży to zawsze “kupowanie kota w worku”. Kluczowym celem deweloperów jest pozyskanie środków na dalszy rozwój, a nie zapewnienie zysku uczestnikom. Owszem, projekty są często zainteresowane zapewnieniem inwestorom “X-ów”, wzmacniając tym samym swoją reputację w społeczności, ale nie jest to “IKSomat”.

Rozpiętość zwrotów ze sprzedaży tokenów jest ogromna. Sui z 16x można uznać za udane studium przypadku dla inwestorów, ale są też inne przykłady, takie jak OVAL3, który zapewnił użytkownikom DAO Maker tylko 2,9x ROI w szczytowej wartości. Biorąc pod uwagę ograniczenia, opłaty i ryzyko związane z IDO – niewiele.

Rzeczywiste zwroty zależą również od tego, kiedy powstałe tokeny zostaną sprzedane, więc zachowanie inwestorów również odgrywa rolę. Jednak zawsze powinieneś być przygotowany na zerowe wyniki lub nawet straty – inwestuj tylko te środki, które jesteś gotowy stracić.

Spadek cen tokenów

Zachowanie aktywa po jego upublicznieniu jest nieprzewidywalne i zależy od tokenomiki, strategii animatora rynku (jeśli taki istnieje) i płynności dostępnej dla zespołu. W niektórych przypadkach cena nowego tokena może utrzymać się na stałym poziomie lub nawet wzrosnąć, podczas gdy w innych może gwałtownie spaść w pierwszych minutach handlu. Przykładem może być Sociapol.

Często tylko “pierwsza” świeca przynosi zyski, po czym wartość rynkowa spada poniżej ceny sprzedaży tokenów, a użytkownikowi pozostaje albo zablokować straty, albo trzymać tokeny w nadziei na przyszły wzrost.

W takich sytuacjach wszystko zależy od zdolności inwestora do przeniesienia swoich aktywów na właściwą platformę.

Zmienność

Uczestnicząc w sprzedaży tokenów, inwestorzy są zazwyczaj zobowiązani do posiadania wielu aktywów. Mogą to być kryptowaluty do alokacji wykupu lub tokeny launchpad wymagane, aby móc uczestniczyć w sprzedaży.

Im więcej monet posiada użytkownik, tym większe jest jego potencjalne ryzyko ze względu na zmienność. W niektórych przypadkach nawet udane wyjście z tokena nie może zrównoważyć strat spowodowanych ogólnym spadkiem na rynku. Jest to częściowo powód, dla którego w spadkowej fazie cyklu wzrasta prawdopodobieństwo strat związanych z udziałem w wyprzedażach tokenów.

Kwestie techniczne

Launchpady i platformy ICO to złożony zestaw programów, których wykonanie jest bezpośrednio związane z wydajnością serwerów firmy lub obciążeniem łańcucha bloków. W przypadku dużego napływu użytkowników mogą wystąpić nieprzewidziane błędy i usterki, powodujące opóźnienia podczas sprzedaży.

W niektórych przypadkach konsekwencje mogą nie być znaczące, na przykład organizator może po prostu przesunąć sprzedaż o kilka godzin. W innych przypadkach opóźnienia spowodowane usterkami technicznymi będą miały bezpośredni wpływ na zyski, na przykład, jeśli nie będziesz w stanie sprzedać tokenów na czas.

Regulacje

W ciągu ostatnich kilku lat coraz więcej projektów decydowało się na dystrybucję tokenów metodą airdrop, unikając początkowych ofert. Wynika to częściowo ze skuteczności dystrybucji jako zachęty do aktywności użytkowników, ale ryzyko regulacyjne stało się równie ważnym powodem.

W 2023 r. amerykańska Komisja Papierów Wartościowych i Giełd (SEC) aktywnie realizowała politykę, którą Brian Armstrong nazwał “krucjatą przeciwko kryptowalutom”. Regulator zakwalifikował wiele aktywów dystrybuowanych za pośrednictwem ICO, IEO lub IDO jako papiery wartościowe, nakładając na ich twórców sankcje za naruszenie prawa Stanów Zjednoczonych. Podobne konsekwencje odczuły LBRY, a także BitTorrent i Tron.

W związku z tym zawsze istnieje możliwość, że aktywa nabyte w drodze sprzedaży tokenów będą podlegać jurysdykcji SEC lub organów regulacyjnych w innych krajach, co doprowadzi do presji na projekt. Potencjalnie jest to obarczone spadkiem notowań lub nawet zatrzymaniem rozwoju. W takich sytuacjach inwestorzy nierzadko ponoszą straty.

Dokładna wstępna analiza projektu – jego komponentu technicznego, tokenomiki i podstaw – pomoże uniknąć wielu niebezpieczeństw

Jak wziąć udział w przedsprzedaży tokenów?

Etap publicznej sprzedaży zapewnia warunkową otwartość i przejrzystość tokenów. “Warunkową”, ponieważ aby zostać dopuszczonym do przydziału alokacji, użytkownik musi spełnić szereg kryteriów. Każda platforma stawia uczestnikom własne wymagania, ale najczęstsze kryteria są wspólne dla nich wszystkich:

• dostępność konta – uczestnik musi zarejestrować i zweryfikować konto zgodnie ze standardami KYC. Proces i obsługiwane dokumenty mogą się różnić;
• dowód wypłacalności – może mieć formę określonej ilości aktywów cyfrowych przechowywanych w portfelu użytkownika (koncepcja SHO). Lub po otrzymaniu alokacji wymagane jest zablokowanie kwoty potrzebnej do jej wykupienia;
• posiadanie tokenów platformy – większość launchpadów posiada własne tokeny, które wpływają na dopuszczenie do udziału i prawdopodobieństwo wygrania alokacji. Ogólna zasada jest następująca – im więcej monet posiada użytkownik i im dłużej jest ich właścicielem, tym większe szanse na sukces i wielkość przydziału.

Niektóre launchpady mogą wprowadzać złożoną gradację uczestników, dzieląc ich według poziomów lub wyodrębniając inwestorów “premium”, którzy otrzymują dodatkowe korzyści. W takim przypadku konieczne będzie spełnienie dodatkowych warunków, takich jak posiadanie określonego NFT w portfelu lub zablokowanie dużej ilości tokenów.

Przygotowaliśmy ranking popularnych platform dla ICO, IDO i IEO, określając dla każdej z nich kryteria uczestnictwa i specyfikę dystrybucji tokenów.

15 najlepszych launchpadów z tokensale’ami w 2024 roku

17.03.2024

34 min

10645

читать

Zasady bezpieczeństwa podczas udziału w tokensale

Dwa najczęstsze schematy oszustw w początkowych ofertach tokenów to phishing i fałszywe tokeny.

W pierwszym przypadku użytkownik zostaje przekierowany na fałszywą stronę internetową launchpada lub projektu, która pod jakimś pretekstem wymaga podłączenia portfela i udzielenia zgody na dostęp do aktywów, co prowadzi do całkowitej utraty środków. Linki phishingowe mogą być rozpowszechniane za pośrednictwem poczty elektronicznej lub mediów społecznościowych, rzekomo w imieniu samego startupu lub launchpada.

Drugi schemat obejmuje oferty udziału w “zamkniętej” rundzie sprzedaży lub przedsprzedaży monet za pośrednictwem puli płynności na DEX po atrakcyjnej cenie. Schemat opiera się na tworzeniu fałszywych tokenów z podobnymi “oryginalnymi” tickerami, które są wysyłane do użytkownika w zamian za prawdziwą kryptowalutę.

Aby uniknąć takich pułapek, wystarczy przestrzegać kilku zasad bezpieczeństwa:

• sprawdzać autentyczność linków i nazw użytkowników, a także podane uprawnienia do portfela;
• nie odpowiadać na prywatne wiadomości z “kuszącymi ofertami” lub przynajmniej skontaktować się z zespołem projektu w celu ich weryfikacji;
• weryfikować wszystkie ogłoszenia za pośrednictwem oficjalnych kont w mediach społecznościowych. Z reguły ważne wydarzenia są relacjonowane w kilku źródłach jednocześnie;
• w miarę możliwości weryfikuj adresy inteligentnych kontraktów. Nie zapominaj, że żadne prawdziwe tokeny projektu nie mogą istnieć przed TGE, nawet jeśli ticker jest znany z wyprzedzeniem.

Z technicznego punktu widzenia tokensale jest mniej ryzykownym sposobem na zarabianie pieniędzy w porównaniu do DeFi, ponieważ launchpady wykorzystują stosunkowo niewielką liczbę inteligentnych kontraktów. Większość niebezpieczeństw związanych jest z inżynierią społeczną i można ich uniknąć poprzez dokładne sprawdzanie informacji.

Ważne jest również rozróżnienie między ryzykiem inwestycyjnym a ryzykiem bezpieczeństwa – jeśli projekt przyniósł niewielki zysk lub stratę, nie oznacza to, że jest to “oszustwo”. Podobnie jak straty spowodowane kliknięciem linku phishingowego.